Cổ phiếu ưu đãi là một loại cổ phiếu đặc biệt trả cổ tức theo lịch trình ấn định và không có quyền biểu quyết. Cổ phiếu ưu đãi kết hợp các khía cạnh của cả cổ phiếu phổ thông và trái phiếu trong một chứng khoán, bao gồm thu nhập thường xuyên và quyền sở hữu trong công ty. Các nhà đầu tư mua cổ phiếu ưu đãi để tăng thu nhập và cũng nhận được một số lợi ích nhất định về thuế.
Cổ phiếu ưu đãi hoạt động như thế nào?
Nó kết hợp các khoản thanh toán ổn định và nhất quán của trái phiếu với lợi thế có được quyền sở hữu vốn của cổ phiếu phổ thông, bao gồm cả khả năng tăng giá trị của cổ phiếu theo thời gian.
Cổ phiếu ưu đãi và trái phiếu
Giống như trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi được phát hành với một mệnh giá cố định. Mệnh giá được sử dụng để tính toán các khoản thanh toán cổ tức và không liên quan đến giá giao dịch của cổ phiếu ưu đãi.
Không giống như trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi không phải là khoản nợ phải trả. Thu nhập từ cổ phiếu ưu đãi được ưu đãi về thuế, vì cổ tức đạt tiêu chuẩn có thể bị đánh thuế ở mức thấp hơn lãi suất trái phiếu.
Tuy nhiên, không giống như hầu hết các khoản thanh toán lãi trái phiếu, cổ tức của cổ phiếu ưu đãi không được đảm bảo. Nếu lợi nhuận của công ty sụt giảm hoặc lâm vào cảnh thua lỗ, công ty có thể chọn giảm hoặc thậm chí chấm dứt các khoản chi trả cổ tức. Cổ tức bằng cổ phiếu phổ thông bị giảm hoặc loại bỏ trước cổ tức bằng cổ phiếu ưu đãi, mặc dù ngay cả cổ tức bằng cổ phiếu ưu đãi cũng có thể bị hạ hoặc loại bỏ trong một số trường hợp nhất định.
Mức độ ưu tiên này của cổ phiếu ưu đãi cũng áp dụng trong trường hợp công ty phá sản. Nếu một công ty bị phá sản và bị thanh lý, các trái chủ được hoàn trả trước tiên từ các tài sản còn lại, tiếp theo là các cổ đông ưu đãi. Các cổ đông phổ thông xếp hàng cuối cùng, mặc dù họ thường bị xóa sổ trong tình trạng phá sản.
Cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu phổ thông
Cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi đều cung cấp cho người sở hữu quyền sở hữu công ty. Có lẽ bạn đã quá quen thuộc với cổ phiếu phổ thông cung cấp quyền biểu quyết và thậm chí có thể trả cổ tức. Còn với cổ phiếu ưu đãi, nó sẽ chi trả cổ tức thường xuyên hơn và theo đúng lịch trình hơn. Điều này có thể hấp dẫn một số nhà đầu tư, nhưng nó có thể không cung cấp quyền biểu quyết giống nhau hoặc không nhiều tiềm năng tăng giá trị theo thời gian.
Với cổ phiếu phổ thông, bạn có tiềm năng tăng giá không giới hạn. Còn với cổ phiếu ưu đãi, lợi nhuận của bạn bị hạn chế hơn. Đó là bởi vì giống như giá trái phiếu, giá cổ phiếu ưu đãi thay đổi chậm và gắn liền với lãi suất thị trường.
Mặc dù vậy, cổ phiếu ưu đãi mang lại sự ổn định hơn và ít rủi ro hơn so với cổ phiếu phổ thông. Mặc dù không được đảm bảo, nhưng các khoản thanh toán cổ tức của họ được ưu tiên hơn so với cổ tức bằng cổ phiếu phổ thông và thậm chí vẫn có thể được trả cổ tức đầy đủ trong trường hợp công ty làm ăn thua lỗ (nếu được công ty ấn định là trả cổ tức cố định hàng năm).
Cũng cần lưu ý rằng cổ phiếu ưu đãi có thể bị thu hồi còn cổ phiếu phổ thông thì không. Sau một khoảng thời gian nhất định, công ty có thể thu hồi cổ phiếu ưu đãi và trả cho người sở hữu cổ phiếu ưu đãi ở mức mệnh giá hiện hành của cổ phiếu ưu đãi hoặc cao hơn giá gọi vốn ban đầu một chút.
Một công ty có thể thu hồi và phát hành lại cổ phiếu ưu đãi để giảm mức trả cổ tức cho phù hợp với lãi suất hiện hành. Các công ty cũng có thể thu hồi và phát hành lại trái phiếu vì những lý do tương tự.
Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông
Nếu bạn có cổ phiếu ưu đãi, một cách để tận dụng mức độ tăng giá vốn là chuyển chúng thành cổ phiếu phổ thông. Không phải công ty nào cũng cung cấp cổ phiếu có thể chuyển đổi, nhưng nếu có sự lựa chọn, bạn có thể biến cổ phiếu ưu đãi của mình thành cổ phiếu phổ thông với một tỷ lệ đặc biệt được gọi là tỷ lệ chuyển đổi.
Ví dụ: Cổ phiếu ưu đãi của bạn có thể có tỷ lệ chuyển đổi là 5,5. Nếu bạn quyết định giao dịch một cổ phiếu của cổ phiếu ưu đãi, bạn sẽ nhận được 5,5 cổ phiếu phổ thông.
Tuy nhiên, chỉ vì bạn có thể chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi thành cổ phiếu phổ thông không có nghĩa là cổ phiếu đó sẽ sinh lời. Trước khi chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi, bạn cần kiểm tra giá chuyển đổi. Để làm điều đó, hãy chia mệnh giá của cổ phiếu ưu đãi cho tỷ lệ chuyển đổi. Nếu kết quả lớn hơn giá cổ phiếu phổ thông hiện tại, bạn sẽ mất tiền khi chuyển đổi cổ phiếu của mình. Đây được gọi là phí bảo hiểm chuyển đổi.
Nếu bạn mua một cổ phiếu ưu đãi với giá 1,5 triệu đồng trong ví dụ trên, giá chuyển đổi sẽ là 272.727 đồng (1,5 triệu đồng / 5,5). Để thu được lợi nhuận từ việc chuyển đổi, cổ phiếu phổ thông cần được giao dịch trên mức giá đó.
Giao dịch cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi có thể được giao dịch trên thị trường thứ cấp giống như cổ phiếu phổ thông. Tuy nhiên, chưa chắc bạn sẽ bán được với cùng mức giá mà bạn đã mua nó. Mặc dù giá cổ phiếu ưu đãi ổn định hơn giá cổ phiếu phổ thông nhưng không phải lúc nào nó cũng khớp với mệnh giá.
Ngoài ra, giá trị bán lại của cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi gắn liền với phí chuyển đổi của chúng. Nếu cổ phiếu ưu đãi có phí bảo hiểm thấp (hoặc không có phí bảo hiểm), giá trị của nó có thể tăng lên giống như cổ phiếu phổ thông mà nó sẽ chuyển đổi. Nếu nó có phí chuyển đổi cao, có nghĩa là nó không có lợi khi chuyển đổi cổ phiếu, nó có thể giao dịch với giá tương tự như trái phiếu.
Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi
Các nhà đầu tư thường chọn cổ phiếu ưu đãi để được trả cổ tức thường xuyên. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là, mặc dù cổ đông ưu đãi được trả cổ tức trước cổ đông phổ thông, nhưng công ty không nhất thiết phải trả cổ tức.
Điều này trái ngược với việc trả lãi trái phiếu. Tuy nhiên, nếu một công ty không sẵn sàng hoặc không thể trả cổ tức cho một cổ phiếu ưu đãi trong một quý nhất định, bạn có thể được công ty trả nợ thiếu, phụ thuộc vào cổ tức của bạn là loại tích lũy hay không tích lũy.
Với cổ tức tích lũy, công ty có thể trả cổ tức vào một ngày nào đó trễ hơn nếu công ty không thể trả cổ tức như đã định. Những khoản cổ tức này được tích lũy và được thực hiện sau đó khi công ty có đủ khả năng chi trả.
Mặt khác, cổ tức không tích lũy có thể bị bỏ qua mà không bị phạt. Nếu một công ty quyết định rằng họ không thể trả cổ tức, thì họ có thể chọn bỏ qua việc trả cổ tức đó.
Trước khi mua cổ phiếu ưu đãi, hãy cân nhắc xem bạn có hài lòng với việc thiếu các khoản thanh toán cổ tức hay không và phải biết rằng với cổ tức tích lũy thì bạn có thể hoàn toàn không nhận được bất kỳ khoản cổ tức nào.
Tỷ suất cổ tức của cổ phiếu ưu đãi
Tỷ suất cổ tức giúp bạn hiểu lợi nhuận bạn nhận được từ cổ tức bằng cổ phiếu ưu đãi. Mệnh giá là chìa khóa để hiểu tỷ suất cổ tức của cổ phiếu ưu đãi.
Bởi vì mệnh giá của cổ phiếu ưu đãi là cố định và không thay đổi, tỷ suất cổ tức của cổ phiếu ưu đãi thường tĩnh hơn và ít biến động hơn so với tỷ suất cổ tức của cổ phiếu phổ thông. Tính tỷ suất cổ tức của cổ phiếu ưu đãi bằng cách chia khoản chi trả cổ tức hàng năm cho mệnh giá.
Nếu một cổ phiếu ưu đãi có mệnh giá là 2 triệu đồng và trả cổ tức hàng năm là 100.000 đồng cho mỗi cổ phiếu, thì tỷ suất là 5%.
Bởi vì mệnh giá không giống như giá trị giao dịch, bạn cũng phải chú ý đến giá giao dịch của cổ phiếu ưu đãi. Nếu cổ phiếu ưu đãi từ ví dụ trên đang giao dịch ở mức 2,2 triệu đồng, tỷ suất sẽ giảm còn 4,5%.
Tại sao nên mua cổ phiếu ưu đãi?
Cổ tức cao hơn. Các khoản thanh toán cũng thường lớn hơn so với trái phiếu vì bạn đang chịu rủi ro nhiều hơn.
Quyền ưu tiên nhận tài sản. Nếu công ty bị phá sản, cổ đông ưu đãi xếp trước cổ đông phổ thông, nhưng vẫn xếp sau trái chủ.
Phí bảo hiểm tiềm năng từ cổ phiếu có thể thu hồi. Bởi vì cổ phiếu ưu đãi có thể thu hồi, công ty có thể mua lại. Nếu giá thu hồi cao hơn mệnh giá, bạn sẽ nhận được số tiền cao hơn số tiền bạn đã trả để mua nó.
Khả năng chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi sang cổ phiếu phổ thông. Khi bạn mua cổ phiếu chuyển đổi, bạn có thể giao dịch cổ phiếu ưu đãi của mình thành cổ phiếu phổ thông. Nếu giá trị của cổ phiếu phổ thông tăng mạnh, bạn có thể chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi của mình và hưởng lợi từ sự tăng giá của nó trong khi đầu tư vào một tài sản ít rủi ro hơn.
